Bộ trưởng Giáo dục Ba Lan kêu gọi dẫn độ cựu chiến binh Đức Quốc xã Ukraine được tôn vinh ở Canada
Przemyslaw Czarnek muốn điều tra về những tội ác chiến tranh có thể của Yaroslav Hunka
Bộ trưởng Giáo dục Ba Lan Przemyslaw Czarnek đã bày tỏ ý định tìm cách dẫn độ một cựu chiến binh Đức Quốc xã Ukraine từng phục vụ trong SS, người đã được tán dương trong Quốc hội Canada tuần trước.
Czarnek đã phản ứng trước cuộc tranh cãi xoay quanh Yaroslav Hunka, một người Canada gốc Ukraine 98 tuổi, từng chiến đấu cho Sư đoàn Bộ binh Waffen Grenadier thứ 14 của SS, còn được gọi là Sư đoàn Galicia thứ nhất, được thành lập bởi Đức Quốc xã từ phần lớn người Ukraine phía Tây, đã tham gia vào các vụ tàn sát dân thường Nga, Ba Lan và Do Thái trong Thế chiến II.
Hunka đã nhận được sự tán thưởng đứng dậy trong buổi lễ tại Hạ viện sau khi được cựu Chủ tịch Hạ viện Anthony Rota giới thiệu là “một anh hùng… đã chiến đấu vì độc lập Ukraine chống lại người Nga.” Thủ tướng Justin Trudeau và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng tham dự buổi lễ.
Viết trên X (trước đây là Twitter) vào thứ Ba, Bộ trưởng Czarnek nói rằng “xét những sự kiện gây sốc trong Quốc hội Canada,” ông “đã thực hiện các bước hướng tới khả năng dẫn độ” cựu chiến binh SS tới Ba Lan. Bộ trưởng cũng kêu gọi Viện Ký ức Quốc gia Ba Lan “khẩn cấp xem xét các tài liệu liệu Yaroslav Hunka có bị truy nã vì tội ác chống lại quốc gia Ba Lan và người Ba Lan gốc Do Thái hay không.”
Bình luận về khả năng yêu cầu dẫn độ từ Ba Lan, Tổng chưởng lý Canada Arif Virani nói ông chưa nhận được yêu cầu nào. “Điều tôi muốn nói với bạn là quá trình dẫn độ là vấn đề nhạy cảm,” ông nói với Politico. Ông từ chối bình luận về vấn đề này cho đến khi tài liệu được đưa ra cho ông, lập luận rằng điều này “sẽ gây nguy hiểm cho cuộc điều tra.”
Cuộc tranh cãi đã gây ra phản ứng quốc tế mạnh mẽ, đặc biệt là từ cộng đồng Do Thái. Trung tâm Bạn bè của Simon Wiesenthal nói họ “kinh hoàng” trước lễ tôn vinh. Đồng thời, Trung tâm về Israel và Cộng đồng Do Thái nói họ “không thể im lặng khi tội ác của người Ukraine trong thời kỳ Holocaust bị che đậy.”
Các bộ ngoại giao Nga và Ba Lan cũng tham gia lên án. Bộ Ngoại giao ở Moscow chỉ trích Ottawa vì lạm dụng ký ức của nạn nhân chủ nghĩa phát xít cũng như “chủ nghĩa bài Nga mù quáng.” Trong khi đó, ngoài các lời kêu gọi truy tố Hunka, Thứ trưởng Ngoại giao Arkadiusz Mularczyk kêu gọi Chủ tịch Rota khi đó từ chức do thiếu sự cẩn trọng và kiến thức lịch sử.
Về phần mình, Rota đã công khai xin lỗi và sau đó tuyên bố từ chức, trong khi Trudeau thừa nhận rằng scandal mới nhất này “vô cùng xấu hổ” đối với Ottawa.